Những sai lầm gây mất thời gian vàng cứu não
Bệnh viện Nhi đồng Thành phố (TPHCM) gần đây đã tiếp nhận nhiều trẻ bị ngạt nước, đuối nước. Trong số đó, có hai trường hợp nguy kịch xảy ra tại hồ bơi, đúng trước mặt gia đình.
Một trong số đó là trường hợp của bé D.Đ. (4 tuổi, ngụ Tiền Giang). Bé trai này đã được dẫn đi bơi ở hồ dành cho trẻ nhỏ, có người thân theo dõi. Tuy nhiên, chỉ trong một thoáng, bé đã chìm xuống hồ bơi dành cho trẻ lớn. Khi bé được đưa đi cấp cứu, bé đã ngưng thở và ngưng tim.
Ảnh minh họa: Bé trai 4 tuổi ngạt nước, ngưng tim ngưng thở tại hồ bơi (Ảnh: BV).
Sau hơn 2 tuần điều trị với nhiều biện pháp như thở máy, truyền dịch chống sốc, sử dụng thuốc vận mạch…, bé đã vượt qua cơn nguy kịch nhưng vẫn cần tiếp tục điều trị oxy cao áp, hỗ trợ dinh dưỡng và vật lý trị liệu để phục hồi chức năng.
Tương tự, bé L.A. (8 tuổi, ngụ TPHCM) cũng đã đi bơi cùng người thân. Tuy nhiên, chỉ trong vài phút không để ý, bé đã chìm xuống hồ bơi dành cho trẻ lớn. May mắn lúc đó bé vẫn còn thở được. Tại bệnh viện, bé A. đã nhận được hỗ trợ thở áp lực dương liên tục, điều trị tổn thương phổi, truyền kháng sinh và điều chỉnh điện giải. Sau 5 ngày điều trị, bé đã thoát khỏi tình trạng nguy kịch.
Theo bác sĩ chuyên khoa 2 Nguyễn Minh Tiến, Phó Giám đốc Bệnh viện Nhi đồng Thành phố, thông qua việc khám phá bệnh sử và cách sơ cứu từ gia đình các trẻ, bệnh viện đã ghi nhận một số sai lầm khi xử lý trẻ bị ngạt nước mà phụ huynh thường mắc phải. Điều này khiến cho việc cứu sống trẻ bị mất thời gian quý báu để tránh thiếu oxy, có thể gây tử vong hoặc gây di chứng nặng nề cho trẻ sau này.
Ảnh minh họa: Bé gái 8 tuổi ngạt nước nặng dù có gia đình giám sát tại hồ bơi (Ảnh: BV).
Các sai lầm cần tránh khi sơ cứu trẻ bị ngạt nước
Sai lầm thứ nhất: Xốc nước
Một sai lầm phổ biến mà người ta thường mắc phải là xốc nước. Bác sĩ Tiến cho biết, động tác đảo ngược nạn nhân không cần thiết và không nên thực hiện, vì nước trong phổi thường rất ít và nếu nạn nhân có thở lại, nước sẽ được tự đẩy ra ngoài. Ngoài ra, việc xốc nước còn làm chậm quá trình sơ cứu thổi ngạt, ấn tim và tăng nguy cơ gây hít vào đường hô hấp cho trẻ.
Sai lầm thứ hai: Sơ cứu không đúng thời điểm và không đúng địa điểm
Người ta thường không thực hiện thao tác thổi ngạt và ấn tim cho các nạn nhân ngưng thở, ngưng tim tại hiện trường hoặc trong quá trình vận chuyển nạn nhân đến bệnh viện. Điều này khiến cho não và các cơ quan bị thiếu oxy kéo dài, gây tổn thương tế bào não, dẫn đến tử vong hoặc di chứng nặng nề về sau. Vì vậy, quy trình tốt nhất là phải thực hiện thổi ngạt ngay khi đưa đầu nạn nhân lên bờ, sau đó tiếp tục thực hiện hồi sức tim phổi.
Sai lầm thứ ba: Sử dụng lu trị liệu
Một số phụ huynh sử dụng một cái lu để nghiêng và giả chết, sau đó đặt trẻ nằm sấp trên lu và lăn qua lại. Tuy nhiên, những hành động này không giúp trẻ thoát khỏi tình trạng bị ngạt nước.
Cách sơ cứu trẻ bị ngạt nước
Bác sĩ Tiến cho biết, việc thực hiện sơ cứu ngay tại chỗ và đúng kỹ thuật là vô cùng quan trọng, có thể quyết định giữa sự sống còn hoặc di chứng não của nạn nhân. Dưới đây là các bước cần thực hiện:
-
Khi phát hiện trẻ bị ngạt nước, hãy nhanh chóng đưa nạn nhân ra khỏi nước bằng cách sử dụng cánh tay, cây cứu hộ hoặc vớt nạn nhân lên bờ (nắm tóc hoặc cổ áo nạn nhân kéo lên bờ, tránh để nạn nhân ôm chặt và cả hai cùng chìm xuống nước).
-
Khi đưa nạn nhân lên bờ, hãy đặt nạn nhân nằm trên một nơi khô ráo và thoáng khí. Nếu nạn nhân bất tỉnh, hãy kiểm tra xem nạn nhân còn thở hay không bằng cách quan sát sự di chuyển của ngực:
-
Nếu ngực không di chuyển, tức là nạn nhân đã ngừng thở, hãy thực hiện ấn tim ngoài ngực ở phần dưới xương ức. Sau đó, kết hợp thực hiện thổi ngạt trong 2 phút rồi đánh giá lại khả năng sống sót của nạn nhân. Nếu tình trạng vẫn không khả quan, hãy tiếp tục quy trình sơ cứu này ngay cả khi đang di chuyển nạn nhân đến cơ sở y tế.
-
Nếu nạn nhân vẫn còn tự thở, hãy đặt nạn nhân ở tư thế an toàn, nằm nghiêng một bên để giúp nước nôn dễ thoát ra ngoài (nếu nạn nhân nôn trớ). Hãy cởi bỏ quần áo ướt và giữ ấm nạn nhân bằng chăn hay khăn khô. Sau đó, hãy nhanh chóng đưa nạn nhân đến cơ sở y tế.
-
Để tránh nguy cơ ngạt nước, bác sĩ khuyên phụ huynh không nên để trẻ nhỏ một mình, cần đậy kín các chất chứa nước trong nhà. Hơn nữa, không cho trẻ nhỏ chơi một mình gần ao, hồ, kênh, rạch, sông và không để trẻ nhỏ tham gia bơi khi bị bệnh động kinh. Khi đến tắm hồ bơi, phụ huynh không nên để trẻ vào hồ dành cho người lớn và luôn giữ mắt đề phòng trẻ. Nên hướng dẫn trẻ học bơi, thậm chí cùng đi tắm chung với trẻ.
Nhân viên cứu hộ có trách nhiệm giám sát các trẻ tắm tại hồ bơi theo quy định và được huấn luyện cẩn thận về kỹ thuật hồi sức tim phổi, sơ cứu ngừng thở và ngừng tim tại chỗ.