Người Ukraine miêu tả cuộc rút quân vội vã của lính Nga

Hôm 9/9, vài giờ sau khi lực lượng Ukraine tiến vào Zaliznychne, một ngôi làng nhỏ ở phía đông Kharkov, hàng trăm binh sĩ Nga đóng quân trong ngôi làng này đã rút lui. Nhiều binh sĩ Nga bị bỏ lại do không theo kịp tốc độ rút quân của đơn vị, trong khi người dân vẫn còn bàng hoàng trước sự đổ nát của ngôi làng sau 28 tuần quân đội Nga kiểm soát.  

“Họ bỏ lại cả súng trường trên đường”, Olena Matvienko, một người dân trong làng, cho biết hôm 11/9 khi cô đứng giữa ngôi làng ngổn ngang các thùng đạn và các phương tiện bị đốt cháy, trong đó có cả xe tăng Nga.

“Tôi không thể tin rằng chúng tôi lại trải qua những chuyện như vậy”, Matvienko vừa khóc vừa nói.

Bộ Quốc phòng Nga hôm 11/9 đã công bố một bản đồ cho thấy lực lượng Nga đang rút về phía sau sông Oskil ở rìa đông Kharkov. Trước đó một ngày, Bộ Quốc phòng Nga xác nhận quân đội nước này đã rời khỏi thành phố Balakliya và Izyum thuộc tỉnh Kharkov để tập hợp lại lực lượng.

Cùng ngày, Tổng tham mưu trưởng quân đội Ukraine Valery Zaluzhny cho biết các lực lượng Ukraine đã giành lại hơn 3.000 km2 lãnh thổ, đồng thời xác nhận họ đang tiến về miền Đông, miền Nam và miền Bắc để tiếp tục phản công.

“Các lực lượng Ukraine đã chọc thủng phòng tuyến Nga, tiến sâu tới 70 km ở một số nơi”, Viện Nghiên cứu Chiến tranh (ISW) tại Mỹ, cơ quan theo dõi cuộc xung đột tại Ukraine, cho biết. Theo ISW, trong những ngày qua, Ukraine đã giành lại nhiều lãnh thổ hơn những khu vực mà Nga đã giành được kể từ tháng 4.

Một trong những bằng chứng cho thấy cuộc rút quân của Nga là cảnh binh sĩ Ukraine treo cờ ở trung tâm thành phố Izyum. Tiếp đó là những hình ảnh tương tự ở một loạt ngôi làng và thị trấn như Kindrashivka, Chkalovske và Velyki Komyshuvakha.

Những người dân sống tại các khu vực mà Ukraine tuyên bố giải phóng ở phía đông nam Kharkov vẫn tự hỏi liệu cuộc chiến đã thực sự kết thúc hay chưa. “Chỉ có Chúa mới biết liệu họ có quay lại hay không”, bà Tamara Kozinska, 75 tuổi, người có chồng thiệt mạng trong một vụ nổ đạn cối ngay sau khi Nga tiến vào làng, cho biết.

Ở Zaliznychne, một ngôi làng nông nghiệp nhỏ bé, người dân dần cảm nhận được một ngày Chủ nhật bình thường. Lần đầu tiên sau nhiều tháng, họ có thể ngủ trong phòng ngủ thay vì tầng hầm và đang cố gắng liên lạc với gia đình ở bên ngoài.

Bà Kozinska không được gặp con gái kể từ tháng 2, mặc dù hai mẹ con chỉ sống cách nhau chưa đầy 20km. Bà vừa nhận được tin rằng, con gái sẽ đến đón bà ngay khi các quan chức Ukraine mở cửa vào làng. Vào thời điểm đó, thời tiết cũng bắt đầu trở lạnh.

“Tôi đã rất sợ hãi khi mùa đông đến”, người phụ nữ gặp vấn đề về phổi cho biết, khi trên cầm tờ giấy ghi số điện thoại mà bà có thể gọi nếu phát hiện một bãi mìn. “Chúng tôi không có điện và tôi rất khó kiếm củi”, bà Kozinska chia sẻ.

Bà Kozinska nhớ lại rằng khi những người lính Nga đầu tiên đến làng vài tháng trước, họ đã biến xưởng cưa thành căn cứ quân sự và phóng rocket vào quân đội Ukraine ở thị trấn gần đó. Ban đầu họ không gây rắc rối cho người dân. Khi họ bắn những con lợn ở một trang trại bỏ hoang, họ thậm chí còn cho dân làng tới xẻ thịt.

Một trong số các bác sĩ Nga đã điều trị lưng cho Halyna Noskova sau khi cô bị trúng mảnh đạn cối ở sân trước nhà vào tháng 6. Người mẹ 87 tuổi của cô đã rút mảnh kim loại ra. “Nó vẫn còn nóng”, cô nói. Sau đó, bác sĩ Nga đã băng bó cho cô.

Nhưng dần dần, khi lính Nga luân phiên nhau tới làng hàng tháng, mọi chuyện trở nên phức tạp hơn.

“Họ đã giúp đỡ tôi, nhưng tôi vẫn vui vì ngôi làng được giải phóng”, Noskova cho biết.

Các binh sĩ Nga nói với dân làng rằng, họ không tới đây để chống lại Ukraine, mà để “bảo vệ chúng tôi khỏi Mỹ”.

Các quan chức Ukraine tuyên bố họ sẽ không chấp nhận đàm phán một thỏa thuận hòa bình cho phép Nga duy trì sự hiện diện ở bất kỳ vùng lãnh thổ nào, ngay cả ở bán đảo Crimea hay một phần khu vực Donetsk và Lugansk ở miền Đông, dù Nga đã kiểm soát các khu vực này từ nhiều năm nay.

Sau cuộc phản công của Ukraine, Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov tuyên bố hiện tại chưa phải thời điểm phù hợp cho các cuộc đàm phán, nhưng ông vẫn để ngỏ cơ hội này.

“Chúng tôi không phản đối các cuộc đàm phán. Chúng tôi không từ chối các cuộc đàm phán. Những người từ chối đàm phán nên hiểu rằng họ càng trì hoãn lâu thì càng khó thương lượng”, ông Lavrov nhấn mạnh.