Dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển TPHCM
Dự thảo Nghị quyết về thí điểm một số cơ chế, chính sách đặc thù phát triển Thành phố Hồ Chí Minh (TPHCM) là nội dung quan trọng sẽ được Ủy ban Thường vụ Quốc hội tiếp nhận ý kiến trong buổi họp chiều ngày 12/5, trước khi đưa ra trong kỳ họp thứ 5 của Quốc hội.
Thành phố Hồ Chí Minh – Một đô thị quan trọng
Trong việc xem xét Dự thảo Nghị quyết này, Ủy ban Tài chính – Ngân sách đã khẳng định rằng việc thí điểm cơ chế đặc thù cho TPHCM là rất cần thiết. TPHCM không chỉ là một đô thị quan trọng với vị thế đầu tàu, trung tâm kinh tế, thương mại và tài chính lớn nhất cả nước, mà còn có vai trò quan trọng đối với vùng kinh tế trọng điểm phía Nam và cả đất nước. Những chính sách đột phá sẽ tác động tích cực không chỉ đối với thành phố mà còn đến cả vùng kinh tế phía Nam và cả nước.
Các vấn đề cần lưu ý
Tuy vậy, cơ quan thẩm tra chỉ ra rằng có hàng loạt vấn đề cần xem xét liên quan đến Dự thảo Nghị quyết này.
Cơ quan Thường trực Ủy ban Tài chính – Ngân sách cho rằng phạm vi áp dụng chính sách đề xuất khá rộng và liên quan đến nhiều lĩnh vực. Do đó, họ đề nghị cần có một báo cáo đánh giá tác động cụ thể, bao gồm cả những khó khăn và tác động không thuận nếu triển khai thực hiện, đặc biệt là đối với các chính sách liên quan đến thu chi ngân sách Nhà nước.
Ảnh minh họa: Hoàng Giám
Cơ chế và chính sách đặc thù
Dự thảo Nghị quyết quy định 7 nhóm cơ chế, chính sách đặc thù trên các lĩnh vực như: Quản lý đầu tư; Tài chính ngân sách; Quản lý đô thị và tài nguyên môi trường; Thu hút nhà đầu tư chiến lược; Quản lý khoa học và công nghệ, đổi mới sáng tạo; Tổ chức bộ máy của thành phố; Tổ chức bộ máy của thành phố Thủ Đức.
Chính sách phải đáp ứng thực tế
Cơ quan thẩm tra đề nghị cần làm rõ xem phạm vi chính sách đã đề xuất có đủ để giải quyết khó khăn, vướng mắc về thể chế, chính sách pháp luật đang gây trở ngại cho tiến trình phát triển của TPHCM hay chưa.
Vì phạm vi chính sách tương đối rộng, Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị có sự lựa chọn, tập trung vào những chính sách thực sự đột phá và mang lại bước chuyển mới. Thay vì tập trung vào số lượng chính sách, cần tận dụng những chính sách sáng tạo, có thể ứng dụng trong thực tế.
Phát triển cơ chế thu ngân sách
Cơ quan thẩm tra đánh giá rằng Dự thảo đã có một số chính sách được coi là đột phá, như đề xuất mô hình phát triển đô thị theo định hướng phát triển giao thông (TOD). Tuy nhiên, việc triển khai cơ chế này chỉ mang tính chất thử nghiệm và ở mức giới hạn. Vì vậy, đề nghị nghiên cứu để có những chính sách thực sự đột phá, tránh việc tăng số lượng chính sách nhưng thiếu mức độ cần thiết và tính sáng tạo.
Tối ưu hóa chính sách thu ngân sách
Về tính bao quát và hợp lý của chính sách, Dự thảo tập trung nhiều vào các chính sách chi ngân sách và thu ngân sách (thuế, phí…), trong khi khai thác nguồn lực vẫn còn hạn chế. Trong trường hợp của TPHCM, có tiềm năng và lợi thế rất lớn trong việc khai thác nguồn thu. Vì vậy, Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị nghiên cứu và áp dụng chính sách thu đặc thù hợp lý, nhằm đảm bảo cân đối nguồn lực với việc chi ngân sách.
Tháo gỡ vướng mắc, tăng cường nguồn lực
Cơ quan thẩm tra của Quốc hội cho biết từ việc giám sát cao cấp về hoạt động tiết kiệm và chống lãng phí, trên địa bàn TPHCM hiện vẫn còn nhiều dự án chậm triển khai, kéo dài qua nhiều nhiệm kỳ, gây lãng phí nguồn lực đất đai. Các dự án tiêu biểu như Dự án Bình Quới Thanh Đa, Dự án Nam Thành phố,… Vì vậy, cơ quan này đề nghị kết hợp thí điểm cơ chế đặc thù để tháo gỡ vướng mắc và tạo nguồn lực cho TPHCM.
Cân nhắc chính sách thuế
Với những chính sách có tác động trực tiếp đến ngân sách Trung ương như các đề xuất miễn, giảm thuế, cơ quan thẩm tra lưu ý rằng mặc dù TPHCM cần những cơ chế ưu đãi so với các địa phương khác, nhưng cũng cần tránh tạo ra khoảng cách và chênh lệch quá lớn về thu nhập, chế độ và tiêu chuẩn sống giữa người lao động của thành phố và các địa phương khác.
Rà soát và bổ sung quy định
Dự thảo nghị quyết lần này quy định theo hướng phân cấp, phân quyền mạnh mẽ và giao quyền hạn cho các tổ chức và cá nhân. Tuy nhiên, theo đánh giá của cơ quan thẩm tra, vẫn còn thiếu các quy định về trách nhiệm của tổ chức và cá nhân. Vì vậy, Ủy ban Tài chính – Ngân sách đề nghị xem xét, bổ sung quy định về chế độ trách nhiệm, đảm bảo nguyên tắc quyền hạn đôi với trách nhiệm.
Các loại chính sách
Dự thảo Nghị quyết bao gồm 2 loại chính sách với tổng cộng 44 nội dung cụ thể. Loại chính sách thứ nhất là những chính sách đã từng được quy định trong Nghị quyết 54 và các Nghị quyết cơ chế đặc thù đang được áp dụng tại các địa phương khác hoặc đang được quy định trong dự thảo Luật trình Quốc hội. Loại chính sách thứ hai là những chính sách mới được quy định lần đầu tiên trong Dự thảo Nghị quyết, bao gồm 4 nhóm vấn đề: đầu tư; tài chính – ngân sách; quản lý đất đai, quy hoạch; tổ chức bộ máy.
Nguồn: Tin Nóng Trong Ngày