Hiện tượng bệnh tay chân miệng gia tăng
Trong suốt thời gian từ đầu năm đến nay, Bệnh viện Nhi Trung ương (Hà Nội) đã tiếp nhận hơn 1.200 trẻ mắc bệnh tay chân miệng đến khám, trong đó có gần 500 trẻ phải nhập viện điều trị. Trong số đó, 20 – 30% các trường hợp được xác định là nhiễm chủng virus EV71.
Đồng thời, Bệnh viện Nhi đồng 1 (TPHCM) ghi nhận một sự tăng đáng kể trong số trẻ mắc bệnh tay chân miệng trong 3 tuần gần đây, mặc dù hiện tại không phải là mùa cao điểm của bệnh. Điều đặc biệt là có sự gia tăng gấp 2,5 lần số trường hợp bệnh nghiêm trọng so với những năm trước đây, trong đó đã có 4 trẻ tử vong.
Hầu hết các trẻ nhập viện đến từ các tỉnh lân cận, nhiều trẻ được đưa vào viện khi bệnh đã ở mức độ nghiêm trọng 3.
Tác nhân gây bệnh và biến chứng nguy hiểm
Có hai loại virus thường gây ra bệnh tay chân miệng là Coxsackie virus A16 (CA16) và Enterovirus 71 (EV71). Những trường hợp nhiễm CA16 thường biểu hiện dưới dạng bệnh nhẹ, có thể được chăm sóc và điều trị tại nhà.
Trái lại, dòng chủng EV71 gây ra những biến chứng nghiêm trọng hơn, có thể dẫn đến viêm não, viêm màng não, viêm cơ tim, viêm phổi, phù phổi, suy hô hấp, suy tuần hoàn và trong một số trường hợp có thể gây tử vong nếu không được điều trị kịp thời.
Theo ThS.BS Đỗ Thị Thúy Nga, Phó trưởng khoa Nội Tổng quát, Trung tâm Bệnh nhiệt đới, Bệnh viện Nhi Trung ương, có hai loại biến chứng thường gặp khi mắc bệnh tay chân miệng là biến chứng thần kinh và biến chứng suy hô hấp, suy tuần hoàn. Tuy nhiên, trong năm nay, khoa tiếp nhận nhiều trẻ mắc biến chứng thần kinh hơn, với trường hợp điển hình là viêm não.
Dấu hiệu của bệnh tay chân miệng nghiêm trọng
Trẻ khi nhập viện thường giữ tình trạng tỉnh táo, không có nhiều rối loạn tri giác, tuy nhiên lại có những biểu hiện giật mình, đặc biệt là giật mình ở giấc ngủ ban đầu và giấc ngủ cuối. Ngoài ra, trẻ cũng có những biểu hiện như run chi, đi lại không ổn định…
Bệnh thường bắt đầu với triệu chứng sốt, mất cảm giác đói, khó chịu và đau họng. Sau 1 đến 2 ngày từ khi bắt đầu sốt, các nốt phồng rộp trong miệng xuất hiện, gây ra cảm giác đau rát. Ban đầu, các nốt phồng có màu đỏ và thường biến thành các vết loét. Các vết loét này thường xuất hiện chủ yếu trên lưỡi, hàm và bên trong má.
Sau 1-2 ngày, phát ban không gây ngứa xuất hiện với các tổn thương màu đỏ phẳng hoặc có bọng nước. Phát ban thường tập trung nhiều trong lòng bàn tay hoặc lòng bàn chân, và cũng có thể xuất hiện ở mông và/hoặc vùng sinh dục.
Trẻ cũng có thể không có các triệu chứng điển hình hoặc chỉ bị phát ban hoặc loét trong miệng.
Phân loại bệnh theo mức độ nghiêm trọng
Bệnh nhẹ, có thể chăm sóc tại nhà: Trẻ chỉ có tổn thương ở da kèm hoặc không kèm sốt. Gia đình cần được hướng dẫn đầy đủ về cách chăm sóc trẻ mắc bệnh tay chân miệng và cách nhận biết các dấu hiệu nghiêm trọng để đưa trẻ đến cơ sở y tế kịp thời.
Một lợi ích của việc chăm sóc tại nhà là trẻ sẽ được sống trong một môi trường vệ sinh tốt hơn, với đảm bảo về sạch sẽ xung quanh và giảm nguy cơ nhiễm vi khuẩn.
Bệnh nghiêm trọng, cần nhập viện điều trị: Bệnh được xem là nghiêm trọng khi có các biểu hiện sau:
- Sốt cao liên tục không giảm sau khi dùng thuốc hạ sốt.
- Trẻ mệt mỏi, không chơi, không ăn uống, thậm chí ngủ nhiều, mơ mộng.
- Trẻ có biểu hiện giật mình nhiều lần (từ 2 lần trở lên trong vòng 30 phút).
- Trẻ có triệu chứng vã mồ hôi, lạnh toàn thân hoặc lạnh ở tay chân.
- Hô hấp nhanh, thở không đều: Ngưng thở, thở nông, ngực lõm, khò khè…
- Run chi, toàn thân run, đi lại không ổn định.
Do bệnh tay chân miệng phát triển nhanh và khó đoán trước, khi phát hiện trẻ mắc bệnh, gia đình cần đưa trẻ đi khám để được tư vấn về cách chăm sóc và nhận biết các triệu chứng nghiêm trọng, từ đó điều trị kịp thời. Cha mẹ không nên tìm kiếm thông tin trên mạng và tự ý dùng thuốc, vì điều này có thể làm tăng nghiêm trọng hơn bệnh của trẻ.
Để phòng ngừa bệnh, người dân cần tuân thủ 3 nguyên tắc: Ăn uống sạch, sinh hoạt sạch và rửa tay sạch, và chơi đồ chơi sạch. Tại trường học, việc vệ sinh cần được thực hiện đầy đủ, bao gồm lau chùi bàn ghế, vệ sinh bề mặt và đồ chơi hàng ngày bằng xà phòng hoặc các chất tẩy rửa thông thường.
