Bức tranh dân số Trung Quốc ảm đạm khi ca sinh lần đầu giảm dưới 10 triệu

Năm 2022, số trẻ sinh thứ 2 trở lên của các gia đình Trung Quốc chiếm 53,9% tổng số trẻ sơ sinh, giảm so với mức 55,9% vào năm 2021, theo dữ liệu do Ủy ban Y tế Quốc gia (NHC) công bố hôm 12/10.

Năm ngoái cũng ghi nhận lần đầu tiên tổng số trẻ sơ sinh không cán mốc 10 triệu và chỉ dừng lại ở mức 9,56 triệu. Cùng năm, số trẻ sinh thứ 2 và thứ 3 giảm lần lượt hơn 678.000 và 106.000 trường hợp so với năm 2021. Số con đầu lòng cũng giảm hơn 276.000 trường hợp.

“Dù là thứ nhất, thứ hai hay thứ ba, các nhóm trẻ sơ sinh khác nhau đều giảm về số lượng tuyệt đối”, nhà nhân khẩu học độc lập He Yafu cho biết. “Điều này cho thấy có ít phụ nữ ở độ tuổi sinh đẻ hơn và tỷ lệ sinh đang giảm”.

Sự sụt giảm này xảy ra khi Trung Quốc đang cố tăng tỷ lệ sinh để đối phó tình trạng dân số giảm và già đi nhanh hơn hầu hết nước khác.

Các bậc cha mẹ Trung Quốc đang rất thận trọng trong việc sinh thêm con vì một số yếu tố như chi phí sinh hoạt và giáo dục cao, bất chấp các biện pháp khuyến khích gần đây của chính quyền các địa phương, từ thưởng tiền mặt đến trợ cấp mua nhà.

Ở cấp quốc gia, Trung Quốc đã chấm dứt chính sách một con vào năm 2016 và cho phép mọi cặp vợ chồng có 2 con, sau đó tiếp tục nới lỏng lên mức 3 con vào năm 2021.

“Tỷ lệ sinh con thứ 2 nhỏ hơn có nghĩa là cú hích xảy ra ngay sau khi có chính sách cho sinh con thứ hai đã gần kết thúc”, nhà nghiên cứu He nhận định. “Tỷ lệ sinh con thứ 3 tăng nhẹ, có nghĩa là chính sách sinh con thứ 3 có hiệu quả nhưng không tạo ra thay đổi lớn”.

Bất chấp những thay đổi về chính sách và khuyến khích, triển vọng nhân khẩu học của Trung Quốc vẫn còn ảm đạm.

Năm 2022, dân số nước này đã giảm lần đầu tiên sau 6 thập kỷ do số ca tử vong nhiều hơn số ca sinh. Tổng dân số Trung Quốc khi đó giảm 850.000 người, xuống còn 1,4118 tỷ.

Theo He Dan, Giám đốc Trung tâm Nghiên cứu Phát triển và Dân số Trung Quốc, một tổ chức nghiên cứu liên kết với NHC, số trẻ sơ sinh sẽ dao động nhưng vẫn ở mức khoảng 10 triệu trường hợp trong tương lai gần.

Đồng thời, quá trình già hóa dân số sẽ diễn ra nhanh hơn. Đến năm 2035, tuổi thọ trung bình của cả nước sẽ vượt quá 80 tuổi, tăng từ mức 78,2 vào năm 2021, bà He Dan cho biết. Theo ước tính của bà, số người từ 80 tuổi trở lên sẽ đạt 70 triệu người vào năm 2035 và 1,4 tỷ người vào năm 2050.